هاست (میزبانی وب) چیست ؟
هاست ( میزبانی وب ) همان چیزی است که وقتی می خواهید وب سایت تان روی شبکه
بین المللی ( اینترنت ) برای همه قابل دیدن باشد به آن نیاز دارید به زبان
ساده ، وب سایت شما باید روی یک سرویس دهنده میزبان قرار گیرد . کامپیوتر
شخصی شما هم می تواند به صورت یک سرویس دهنده میزبان تنظیم و راه اندازی
شود ، اما اگر قصدتان جذب ترافیک یا « بازدید کننده » زیاد برای سایت تان
است ، این کار زیاد عاقلانه به نظر نمی رسد .
به چند دلیل :
اول برای این که وب سایت شما در اینترنت در دسترس باشد
لازم است کامپیوترتان همیشه روشن و به اینترنت متصل باشد ؛ به محض خاموش
شدن کامپیوتر دیگر کسی سایت تان را نمی بیند .
دوم اگر با نرم افزارهای راه اندازی سرور آشنا نباشید ،
این کار می تواند برای شما پیچیده باشد . در نتیجه اصلاح اشکالات و خرابی
های احتمالی سرورتان وقت و انرژی زیادی می خواهد .
سوم سرعت اتصال به اینترنت به احتمال زیاد برای میزبانی
سایت تان کافی نیست ، مخصوصا اگر تعداد بینندگان سایت شما زیاد باشد . در
بهترین حالت شما از طریق یک مودم ADSL یا شاید یک خط اختصاصی تجاری که
مخابرات در اختیار شرکت ها می گذارد ( پس از گذراندن مراحل دشوار اداری )
آن هم با سرعتی کاملاٌ ناچیز اصلا مورد استفاده این سرویس نخواهد بود .
به همین دلایل ، تمام شرکت ها ، ارگان ها و حتی افراد شخصی که نیاز به وب
سایت دارند برای میزبانی ( هاست ) سایت شان به سراغ شرکت های ارائه دهنده
خدمات میزبانی می روند . در چنین شرکت هایی سرورهای آنها غالباٌ در خارج از
ایران و در معروف ترین و مجهزترین Datacenterهای دنیا قرار دارد جایی که
بصورت 24 ساعته برق به سرورها متصل است و اینترنت قطعی ندارد و برای مواقع
اضطراری تمهیداتی اندیشیده شده است . شما بعنوان مشتری به فضای کوچکی از
این سرورها دسترسی دارید که با داشتن فضایی هرچند کوچک و کم حجم به یک تیم
از متخصصان اینترنت برای نگهداری وب سایت تان ، متصل خواهید بود که در طول
24 ساعت می کوشند که این سرویس متوقف نشود .
هاست ( میزبانی وب ) خود را چگونه انتخاب کنیم ؟
وب سایت ها به عنوان ویترین و نماینده شرکت ها و سازمان ها در دهکده جهانی
جایگاه خود را در کشور ما باز کرده اند . نیاز به راه اندازی وب سایت ها ،
نیاز به خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) را با خود به همراه آورده است .
در حال حاضر خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) در ایران به حوزه ای مهم جهت
بسترسازی حضور ایرانیان در دهکده جهانی تبدیل شده است . در ادامه سعی
خواهیم نمود به بررسی شاخص های ارائه خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) و
چالش های ارائه این خدمات در کشور ایران بپردازیم .
شاخص های خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب )
با وجود صدها سرویس دهنده خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) در اینترنت ،
این سوال که میزبانی ( هاست ) سایت خود را به کدامین سرویس دهنده بسپاریم
سوالی است که همواره ذهن مدیران و مسئولان سایت ها در بخش های مختلف دولتی و
خصوصی را به خود مشغول کرده و اغلب بدون رسیدن به پاسخ قاطعی ، بر اساس
پارامترهایی مانند تبلیغات و یا هزینه خدمات یک سرویس دهنده انتخاب می شود .
اما به راستی چه شاخص هایی در تعیین سرور میزبان سایت ما موثر است و چگونه
به ارزیابی و بررسی خدمات پیشنهادی یک سرویس دهنده بپردازیم و دست به
انتخاب بزنیم ؟ در ادامه به شاخص های کلیدی و موثر جهت انتخاب ارائه دهنده
خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) می پردازیم .
امنیت
کلیدی ترین شاخص جهت انتخاب هاست ( میزبانی وب ) بحث امنیت سرور میزبانی
است . مهمترین مواردی که از یک هاست ( میزبان وب ) جهت افزایش امنیت سرور
توقع می رود عبارت است از :
نصب و راه اندازی دیواره های آتش و سیستم های
تشخیص مهاجم به صورت سخت افزاری و یا نرم افزاری ‚ تنظیم صحیح و بهینه حقوق
دسترسی کاربران برروی سرور جهت جلوگیری از دسترسی های غیرمجاز ‚ تنظیم نرم
افزارهای مختلف نصب شده بر روی سرور با حقوق دسترسی صحیح جهت جلوگیری از
نفوذ هکرها ‚ حذف نرم افزار ها و سرویس های اضافی بر روی سرور میزبان ‚
تغییر تنظیمات ، آدرس ها و رمزهای عبور پیش فرض نرم افزارها که یکی از راه
های نفوذ خرابکاران به سیستم ها می باشد .
پایداری خدمات ارائه شده
شاخص مهم بعدی در انتخاب سرور میزبان یا همان هاست ، تضمین ارائه دهنده
خدمات مبنی بر میزان پایداری سرویس ارائه شده می باشد . آنچه در این موارد
مطرح است عبارت است از : ضریب پایداری و در دسترس بودن سایت و سرویس در طول
یک روز، یک ماه و یک سال ‚ داشتن سرورهای Mirror جهت جلوگیری از توقف
سرویس ها در صورت بروز مشکلات سخت افزاری ‚ بودن مرکز داده (Data center)
پشتیبان تا در صورت ایجاد اختلال در مرکز داده اول ، سرور پشتیبان در مرکز
داده دوم اقدام به پاسخگویی نماید . اهمیت پایداری و در دسترس بودن سایت
شما در اینترنت و تناسب آن با هزینه های در نظر گرفته شده توقع شما را از
یک سرویس دهنده در این موارد مشخص می کند .
کیفیت پشتیبانی سرورهای میزبان ( هاست )
داشتن تیم تخصصی از سوی ارائه دهنده خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) که
بصورت دائم اقدام به پشتیبانی سرورهای میزبانی می نماید از نکات مهم جهت
انتخاب یک سرویس دهنده خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) می باشد . تیم
پشتیبانی سرورها خدمات زیر را برای مشتریان فراهم می آورد : تهیه نسخه های
پشتیبانی از اطلاعات در بازه های زمانی مشخص : تهیه این پشتیبان ها و
قابلیت دسترسی آنها در شرایط بحرانی از مواردی است که معمولاٌ اهمیت آن در
زمان وقوع بحران و مشکل از سوی مشتریان درک می شود . نصب آخرین نسخه های
نرم افزارهای نصب شده بر روی سرور و امکان استفاده از قابلیت های جدید آنها
مانیتورینگ دائم سرورها و کنترل صحت عملکرد نرم افزارها و سرویس های ارائه
شده . این امر در افزایش امنیت و ضریب پایداری سرویس ها بسیار موثر خواهد
بود . بررسی Logهای رخدادهای مختلف بر روی سرور جهت کنترل مسائل امنیتی و
مشکلات احتمالی سرویس ها
پشتیبانی کاربران
تیم پاسخگویی به سوالات و مشکلات کاربران و سیستم پیگیری آنها از مواردی
است که کاربران بیشترین واکنش را نسبت به کیفیت آن دارند . آنچه در این
موارد مهم است : ضریب دسترسی بخش پشتیبانی ‚ سرعت عمل و کیفیت پاسخ های
ارائه شده ‚ توانایی تیم پشتیبانی به پاسخگویی به سوالات فنی و تخصصی
کاربران ‚ پیگیری مشکلات و بوروکراسی لازم جهت انجام این امر‚ بودن سیستم
اداری لازم جهت نظارت و مدیریت مشکلات و شکایات احتمالی کاربران
سرویس های نرم افزاری
تیم های برنامه نویس و تولیدکننده سایت ها همواره نیازهای مشخصی جهت نصب و
راه اندازی سایت ها دارند . آنچه که در این موارد حائز اهمیت است : سیستم
عامل سرور میزبان و سازگاری آن با نرم افزارهای استفاده شده در سایت ‚
پشتیبانی بانک های اطلاعاتی مورد نیاز ‚ پشتیبانی زبان های برنامه نویسی
استفاده شده در سایت ‚ نرم افزارهای عمومی نصب شده ‚ میزان انعطاف پذیری
شرکت ارائه دهنده خدمات میزبانی جهت نصب نرم افزارهای اختصاصی یک مشتری
پهنای باند و مشخصات سخت افزاری سرور میزبان ( هاست )
شاخصی که پس از راه اندازی سایت و در سرعت نمایش سایت خود را نشان می دهد
پهنای باند اختصاصی برای سرور میزبان و مشخصات سخت افزاری سرور و تناسب
آنها با تعداد سایت ها و سرویس های نصب شده برروی آن سرور می باشد . دانستن
مشخصات سخت افزاری دقیق سرور، پهنای باندی که بصورت اختصاصی به سرور
اختصاص یافته است و تعداد سایت ها و سرویس های نصب شده برروی سرور میزبان (
هاست ) توقع ما را از سرعت نمایش سایت خود تعیین خواهد کرد .
Control panel خدمات
معمولاً نوع control panel که در اختیار مدیر سایت جهت مدیریت خدمات
دریافتی قرار می گیرد و قابلیت ها و انعطاف پذیری آن از موارد مهمی است که
باید در نظر گرفته شود . لازم به ذکر است امنیت این control panel ها که از
مهمترین راه های نفوذ هکرها می باشد نکته بسیار مهمی است .
نوع سرور هاست ( هاست )
معمولاً به دو صورت سرور اختصاصی و یا سرور مشترک ، خدمات هاست ( خدمات
میزبانی وب ) به مدیران سایت ها ارائه می شود . در اکثر موارد ، یک سرور
هاست ( میزبانی وب ) فضای Hard خود را به فضاهای کوچک تری تقسیم کرده و آن
را با هزینه کمتر در اختیار افراد مختلف قرار می دهد . در این حالت از
چندین سایت تا چند صد سایت از سرور میزبان ( هاست ) بصورت مشترک استفاده می
نمایند . برای سایت های مهم و یا با حجم اطلاعات بالا ، سرورهای اختصاصی
از نظر امنیتی و پایداری سرویس ها به هیچ وجه قابل مقایسه با سرور های
مشترک نیستند . فراموش نکنیم هر سرویس عمومی و اضافی نصب شده برروی سرورهای
مشترک و هر سایت دیگر بر روی آن سرور می تواند یک کانال ورودی برای هکرها
باشد . همچنین حجم وانبوه درخواست ها بر روی سرور پایداری و سرعت آن را
قطعاً کاهش خواهد داد .
هزینه
آخرین شاخصی که گاهی به عنوان اولین شاخص ( البته به اشتباه ) مطرح می شود
شاخص قیمت و هزینه خدمات هاست ارائه شده می باشد . در مورد هزینه های اعلام
شده همواره به شاخص های کیفی مطرح شده و همچنین امکانات دریافتی به ازاء
مبلغ پرداختی خود دقت نمایید . محل فیزیکی مرکز داده ( Data center )
میزبانی سرورها : این نکته که سرورهای میزبان ( هاست شما) شما در چه مرکز
داده ای در کدام کشور واقع شده و فراهم شدن شرایط امکانات این مرکز داده از
نظر پهنای باند ، امکانات امنیتی ، استحکام بنای فیزیکی ، پیش بینی شرایط
بحرانی مانند قطعی برق ، آتش سوزی ، زلزله و … تا چه میزان است از شاخص های
مهمی برای تصمیم گیری جهت انتخاب یک سرویس دهنده خدمات هاست ( خدمات
میزبانی وب ) می باشد . یکی از مواردی که در شرایط فعلی بسیار اهمیت یافته
است محل فیزیکی مرکز داده و قرارگیری آن در داخل کشور است . با راه اندازی
اولین مرکز داده ایرانی و راه اندازی تعداد دیگری از این مراکز داده در
کشور در آینده نزدیک ، این سوال مطرح می شود که قرارگیری سرورها در داخل
کشور بهتر است یا خارج کشور .
در زیر به مقایسه وضعیت قرارگیری سرورها در مراکز داده داخل کشور و یا خارج کشور می پردازیم .
در شرایط قرارگیری سرورها در مراکز داده داخل کشور
سرعت دسترسی کاربران ایرانی به سایت ها بیشتر خواهد بود . در شرایط تحریم
های اقتصادی و تبعات ناشی از آن مشکلات کمتری خواهیم داشت ‚
در شرایط
بحرانی امکان دسترسی به خود سرور وجود دارد ‚ دسترسی بهتری می توان به
ارائه دهنده خدمات مرکز داده داشت و پشتیبانی بهتری دریافت کرد ‚ ساعات
پاسخگویی آنها از نظر ایام تعطیل و ساعات شبانه روز با ما یکسان است .
در شرایط قرارگیری سرورها در مراکز داده خارج کشور
سرعت دسترسی کاربران خارجی به سایت ها بیشتر است . پهنای باند اختصاصی به
سرورها و سرعت آنها بیشتر است . کیفیت مراکز داده از نظر مسائل امنیتی ،
پیش بینی شرایط بحرانی مانند آتش سوزی ، زلزله، قطعی برق و … بهتر است .
آنچه که هنوز نمی توان در مورد آن اظهار نظر کرد شاخص قیمت است . با توجه
به نوپا بودن مراکز داده ایرانی و عدم حضور جدی آنها در عرصه ارائه سرورهای
اختصاصی به عموم ، هنوز قیمت این سرورها به یک وضعیت پایدار و ثابتی جهت
مقایسه با هزینه های سرورهای واقع درمراکز داده خارج کشور نرسیده است .
چالش های ارائه خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) در ایران
با گذشت چندین سال از ارائه خدمات میزبانی وب در ایران و حضور در حد اشباع
شرکت های مختلف نرم افزاری در این عرصه ، ارائه خدمات هاست ( خدمات میزبانی
وب ) در ایران با مشکلاتی مواجه شده است . در ادامه به بررسی مهمترین این
چالش ها می پردازیم :
هاست ( میزبانی وب ) و فرهنگ واسطه گری
اقتصاد ما نسبت به کالاهایی که بتوان در سیستم واسطه گری آنها را توزیع کرد
بسیار حریص است . هاست ( میزبانی وب ) کالایی است که به شدت برای واسطه ها
جذاب است . در این سیستم شما یک حجم زیاد فضای میزبانی خریداری کرده و آن
را خرد کرده و در مجموع به قیمت بالاتری می فروشید . جاذبه خدمات هاست (
خدمات میزبانی وب ) برای واسطه ها باعث شده است ، نسبت واسطه ها به ارائه
دهندگان اصلی خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) به اعداد باورنکردنی دست
یابد . رقابت این واسطه ها به کاهش شدید قیمت ها و در کنار آن سقوط آزاد
کیفیت خدمات ارائه شده انجامیده است . رشد شرکت هایی که به امید کسب درآمد
از واسطه گری این نوع خدمات شکل می گیرند و به همان سرعت شکل گیری و با
مواجهه با بازار اشباع شده و رقابت شدید قیمت ها محو می شوند پدیده ای شده
که دریافت کنندگان خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) را دچار سردرگمی نموده
است .
دانش تخصصی حوزه امنیت
شرکت های ایرانی اغلب در حوزه دانش فنی جهت افزایش امنیت سرورها و انجام
تمهیدات لازم برای آن دچار ضعف و مشکل می باشند . نگاه به خدمات هاست (
خدمات میزبانی وب ) به عنوان یک کالای واسطه ای به جای یک کالای فنی و
تخصصی و عدم تلاش کافی در جهت ارائه با کیفیت آن باعث شده تا شرکت ها در
حوزه آموزشی و افزایش تخصصی پرسنل خود از نظر فنی سرمایه گذاری های جدی
ننمایند . افزایش دانش و هوشیاری بازار و بالابردن توقع مشتریان در حوزه
خدمات ، کاهش تأثیر پذیری آنها از شاخص قیمت می تواند شرکت های ارائه دهنده
خدمات میزبانی وب را به سرمایه گذاری جهت افزایش دانش تخصصی خود مجاب
نماید .
هزینه بالای نیروی انسانی متخصص
هزینه های بالای نیروهای فنی در تیم های پشتیبانی باعث شده تا شرکت ها از
نیروهای کم تجربه تر و با دستمزد پایین تر استفاده نمایند . فشار شدید
بازار جهت کاهش قیمت ها و تلاش شرکت ها برای بقاء در این بازار باعث شده تا
آنها به بازی قیمت ها تن داده و به هر شکل هزینه خود را حتی به قیمت کاهش
کیفیت خدمات خود کاهش دهند . امیدوارم خدمات هاست ( خدمات میزبانی وب ) با
رسیدن به جایگاه واقعی خود و خروج از بازی قیمت ها ، در راستای افزایش
کیفیت خدمات ارائه شده گام برداشته و سرویس دهندگان ایرانی این حوزه به
میزبانانی مطمئن در دهکده جهانی برای ایرانیان تبدیل شده و در راستای
صادرات این خدمات گام بردارند .